Suriye Türkmenleri örgütleniyor

1.Etnosu diriltecek ilk hamle ‘X-faktörü’

Türk kamuoyu PKK’nın Suriye uzantısı PYD’nin genel başkanı SalihMüslim’i politik bir lider olarak biliyor.

Ancak kamuoyumuz ne Suriye Türkmen Meclisi Başkanı Abdurrahman Mustafa’yı, ne Türkmen Milli Hareket Partisi Genel Başkanı Dr. Muhammed Vecih Cuma’yı ne de Türkmen Kitlesi Partisi Genel Başkanı Yusuf Molla’yı tanıyor.

Suriye Türkmenleri’yle ilgili aklımızda kalan tek fotoğraf Çobanbey’deki IŞİD katliamı.

Etnolog-tarihçi Gumilev, etnosu diriltecek ilk hamlenin ‘X-faktörü’ olduğunu söyler… ‘X-faktörü’ insan psikolojisinde gizlidir. ‘X-faktörü’nü hayata geçirecek olan ise passioner liderliktir.

Herhangi bir etnosta passioner liderliğin gayretleri, bütün bir sistemi gelişim yönünde etkiler. Passioner liderlik oluşumun birinci yaratıcı aşamasına adım attığı zaman ‘X-faktörü’ devreye girer maddi ve manevi değerler de birikmeye başlar.

2.‘Bürokratik Yönetim Geleneği’nin politikasızlık politikası

Türkiye’nin Suriye politikasında artılar ve eksiler iç içe.

İlk örneğimiz olumlu olsun.

Başta Erdoğan olmak üzere Davutoğlu ve kurmayları Suriye Türkmenleri’nin sorunlarına yaklaşırken, parti asabiyeti göstermeden hareket ediyor. TBMM’deki Suriye Dostluk Grubu Başkanlığı’na aslen Suriye Türkmenleri’nden olan MHP’li Mehmet Şandır’ın seçilmesi böyle bir yaklaşımın sonucu. Aynı durum Suriye Türkmen Meclisi’nin oluşum sürecinde de sürdürülüyor. Şandır bugün Suriye Türkmen Meclisi Onursal Başkanı.

Bütün bu olumlu yaklaşıma rağmen Şandır, mevcut durumdan kaygılı: “Suriye Türkmenleri çok mağdur ve mazlumlar. Türk olmanın faturasını ödüyorlar. Türkiye’ye sığınanlara yardım etmek, Irak’ta, Suriye’de katledilmelerini engellemiyor.”

Aslında olumsuzlukların önemli bir kısmı ‘Bürokratik Yönetim Geleneği’nin tasarladığı Türk Dış Politikası’nın genel olumsuzluklarını kapsıyor.

Türkiye’nin yönlendirdiği Suriye Türkmenleri, başlangıçta Özgür Suriye Ordusu saflarında yer aldı. Özgür Suriye Ordusu, IŞİD ve Esad güçleri karşısında geri çekilince, durum Suriye Türkmenleri’ni de etkiledi. Bir yıl içinde Suriye’de silahlı hiçbir Türkmen birliği kalmadı.

Katliam ve göç

Türkmenler, son 3 yılda Suriye ve Irak’ta 50 bin kayıp verdi. Suriye’de 1,5 milyon Türkmen ülke dışına göç etti.

Suriye’de Bayır-Bucak, Çobanbey, Telabyad ile Halep ve Humus’a bağlı 300’den fazla Türkmen köy ve kasabası yerle bir oldu. Birçoğu da IŞİD, PKK’nın Suriye uzantısı olan PYD ve Suriye’deki Esed rejimi güçlerinin eline geçti.

3.Türkmen kimliğinin platformu: Suriye Türkmen Meclisi

Suriye Türkmen Meclisi’nin kuruluşu Dr. Esat Arber başkanlığında düzenlenen 1. Suriye Türkmen Platformu toplantısında gündeme geldi. Toplantı 15 Aralık 2012 tarihinde İstanbul’da gerçekleşti.  

Toplantıya Rakka, Halep, Lazkiye-Tartus, Şam-Golan Tepeleri, Hama, Humus bölgelerinden yaklaşık 1000 delege katıldı.

Toplantıda Suriye Türkmenleri’nin siyasi bir örgütünün olması gerektiği vurgulandı.  

Platform’dan Meclis’e

Yine Gumilev’e dönelem… Passeizm, aktüalizm ve fütürizm, etnik dinamiklerin üç aşamasını yansıtır. Fakat bundan başka, etnosun durumuyla mütenasip zaman kategorisinin referans çevresinin (frame of reference) de olması gerekir. Suriye Türkmenleri etnos’u için Türkiye Cumhuriyeti doğal bir referans çevresi oluşturmaktadır.

Suriye Türkmen Meclisi’nin kurulması ve gerekli seçimlerin yapılması amacıyla 28-31 Mart 2013 tarihlerinde Ankara’da Suriye Türkmenleri Meclisi Kuruluş Toplantısı düzenlendi. Toplantı 350 delegenin, 50’yi aşkın davetli ve yabancı konuğun katılımlarıyla gerçekleşti. Anıtkabir ziyaret edildi, ardından Cumhurbaşkanı Abdullah Gül heyeti kabul etti.  

Toplantı, Platform Başkanı Muhammed Ali Bardakçı, Suriye Türkmenleri Onursal Başkanı Mehmet Şandır, Dönemin Başbakanı Recep Tayyip Erdoğan, Dışişleri Bakanı Ahmet Davutoğlu, Suriye Ulusal Koalisyonu Başkan Yardımcısı ve Suriye Ulusal Konseyi Başkanı George Sabra’nın konuşmaları ile devam etti.

31 Mart 2013 tarihinde ise Suriye Türkmen Meclisi’nin oluşumu için seçimler yapıldı. Samir Hafiz’ın meclis başkanlığına seçilmesiyle Meclis yürütme ve çalışma organları oluşturuldu.

Suriye Türkmen Meclisi 2’inci Genel Kurulu’nda ise meclis başkanlığına Abdurrahman Mustafa seçildi. Irak Türkmen Cephesi’nin istikrarsız liderlik anlayışı Suriye Türkmen Meclisi’ne de sirayet etmiş durumda.

Dr. Turhan Ketene, Sinan Çelebi, Sanan Ahmet Ağa, Vedat Arslan, Dr. Faruk Abdullah Abdurrahman, Dr. Sadettin Ergeç ve Erşad Salihi… Bu isimler Irak Türkmen Cephesi’nin bugüne kadar görev alan liderleri.

Barzani ve Talabani gibi liderler karşısında bu isimlerin varlığını hatırlayan var mı? Passioner liderlik tasarımı olmadan herhangi bir başarı mümkün değil.

4.Suriye Türkmen Meclisi temsilcilerinin Türk Ocakları ziyareti

Türk Ocakları, Suriye Türkmenleri’nin dertleriyle dertlenen bir milli kuruluş. Suriye Türkmen Meclisi Başkanı Abdurrahman Mustafa, Türk Ocakları Genel Merkezi’ni ziyaret ederek yönetim kurulu üyeleriyle Türkmenler’in durumlarıyla ilgili istişarelerde bulundu.

Görüşmeye Suriye Türkmen Meclisi Başkanı Abdurrahman Mustafa ve Suriye Türkmen Meclisi Yönetim Kurulu Üyesi Mehmet Türkhan, Suriye Türkmen Meclisi Onursal Başkanı Mehmet Şandır katıldı.

Türk Ocakları Genel Başkanı Prof.Dr. Mehmet Öz ve yönetim kurulu üyelerini ziyarete gittiğimiz bir güne rastlaması nedeniyle biz de gazeteci kimliğimizle bu görüşmede bulunduk.

Kurbanlarımız Suriye Türkmenleri için

Türkmen temsilcileri Türk Ocakları Genel Başkanı Prof. Dr. Mehmet Öz, Türk Ocakları Eğitim ve Kültür Vakfı Mütevelli Heyet Başkanı Prof. Dr. Orhan Kavuncu ve Türk Ocakları Merkez Yönetim Kurulu üyeleriyle Suriye Türkmenleri için düzenlenen Kurban Kampanyası’nın detaylarını görüştü.

Suriye Türkmen Meclisi Başkanı Abdurrahman Mustafa sadece Türkiye sınırları içinde bulunan kamplarda değil, Suriye içindeki bölgelerde de etkin olduklarını ve kesilecek kurbanların Golan Tepeleri dahil Suriye’nin bütün bölgelerinde ihtiyaç sahiplerine iletileceğini belirtti.

Suriye Türkmen Meclisi Başkanı Abdurrahman Mustafa Türk Ocakları’na çalışmalarından dolayı teşekkür etti. Yapılan yardımların Suriye Türkmenleri tarafından sevinçle karşılandığını ve maddi yararının ötesinde moral olarak büyük katkısı olduğunu ifade etti.

Ramazan yardımları ihtiyaç sahiplerine ulaştı

Türk Ocakları, Ramazan ayında Suriye Türkmenleri’ne erzak yardımı yapmıştı. Hatay, Osmaniye ve Gaziantep’teki kamplarda yaşayanlara yapılan yardımlar yerel yönetimler ve kaymakamların koordinasyonuyla gerçekleştirilmişti.

5.Suriye Türkmenleri’nin handikapı dağınık yerleşim

Suriye Türkmenleri, Suriye’nin hemen her bölgesinde dağınık olarak yaşamaktadır. Bu dağınıklık Suriye Türkmenleri’nin belirli bir güç oluşturmasını engellemektedir. Türkmenlerin toplu olarak yaşadığı kırsal kesimlerde ise öncelikli kimlik etnos kimliği değil, aşiret kimliği olmaktadır.

Suriye Türkmenleri’nin bölgesel dağılımı

Halep bölgesinde Türkmenler aşiretler topluluğu şeklinde yaşamaktadırlar. Bu aşiretlerin başlıcaları şunlardır: Bekmişli, Hacı Alili, Karaşıhlı, Kadirli, Güneçli, Haydarlı, Kızıklı, Araplı, Barak, Karakeçili, Elbeyli, Karakoyunlu, Avşarlı, Bayat.

Suriye Türkmenleri, Azaz bölgesi, Bab bölgesi, Carablus bölgesi ve Münbuç bölgesindeki köylerde yaşamaktadırlar.

Lazkiye bölgesindeki Türklerde Halep de olduğu gibi aşiret yapısına rastlanmaz. Burada Türk nüfusu Bayır Bölgesindeki köylerde, Bucak bölgesindeki köylerde, Sulayıp ve Burç İslam bölgelerinde yaşamaktadır.

Humus Türkleri: Baba Amr, Mitras, Arcun, Zara, Alhusun, Dakabira, Kızhıl, Ümülkasab, Samalil ve Burç kaya bölgelerinde yaşamaktadırlar.

Hama Türkleri ise; Akrab, Tulhuf, Hazzur, Havur El Türkmen, Beyit Natır ve Hırmıl bölgelerinde yaşamaktadır.

Bunlarla birlikte, Rakka, Şam, işgal altındaki Golan Tepeleri, Tartus ve İdlip şehirlerinde de Türkmenler yaşamaktadır.

6.Hatime: Ortadoğu’da her etnisite bir devlete dayanıyor

Ortadoğu’da Dürziler’in arkasında İngiltere, Maruniler’in arkasında Fransa, Nusayriler’in arkasında Rusya, Sünni Araplar’ın arkasında Suudi Arabistan, Şiiler’in arkasında İran, Barzanici Kürtler’in arkasında İsrail, PKK’nın arkasında bütün Batı ülkeleri ve Ermeni Diasporası var.

Mantıken Türkmenler’i de Türkiye’nin desteklemesi gerekiyor. Ama ne Irak’ta ne de Suriye’de bunu yeteri derecede göremedik.

Türkiye, tarih boyunca yaptığı gibi bugün de etnik ayrım yapmadığını söyleyerek kendini aldatmaya devam ediyor. 

Osmanlı’dan bugüne ‘Bürokratik Yönetim Geleneği’nin açmazı kendilikbilgisi’nden uzak oluşudur.

‘Biz kimiz?’ sorusunu cevaplamadan sorunları çözmek mümkün değil.

Suriye Kürtleri ve Türk Basını

Suriye Kürtleri, Türkiye’yi bölme sürecini başlatan PKK’ya kucak açan ve Öcalan’ın Türkiye için önerdiği Demokratik Özerklik modelini PYD örgütlenmesiyle Kuzey Suriye-Rojava’da hayata geçiren bir etnos.

PYD güçleri IŞİD karşısında yenilince şimdi binlerce Kürt göçmen Türkiye’ye sığındı.

Kendilikbilgisi’nden uzak Türk Basını, Yezidi ve Kürt göçmenlere gösterdiği ilginin binde birini 1,5 milyon Suriye Türkmeni’ne göstermedi.

Suriye Türkmenleri, hem Suriye içindeki doğal çatışmaların mağduriyetini yaşıyor hem de Türkiye’nin bölgesel bir güç olarak yaptığı hamlelerin bedelini ödüyor.

Türkiye; Irak Türkmeneli’nde yaptığı yanlışların aynısını Suriye Türkmenleri üzerinde uygulamaya devam ediyor. Her etnosu ayakta tutan temel motivasyon passioner liderlik statüsüdür. Suriye Türkmenleri, siyasi partileri aracılığıyla bir an evvel liderlik kurumunu inşa etmelidir.

Suriye Türkmen Meclisi tıpkı Irak Türkmen Cephesi gibi yatay bir örgütlenme modeli öneriyor. Bu durum passioner liderlik kurumunun oluşmasını önlüyor. Passioner liderlik kurumu inşa edilmeyince kitleler omurgasızlaşıyor, pasifize oluyor.

Türkmen Milli Hareket Partisi Genel Başkanı Dr. Muhammed Vecih Cuma, Türkmenler’in kimliğini korumak amacıyla partileştiklerini söylüyor. Cuma, doktor ve Halep Tabip Odası Eski Başkanı. Türkmen partilerin passioner liderlik perspektifiyle yeniden tasarlanması gerekiyor.

Etnosların yok oluşları tesadüfi değildir

Gumilev, etnosların yükselişlerinin ve yok oluşlarının tesadüfi olmadığını söyler. İdealleri yok eden süreçler, ahmak ve hain insanların kararlarıyla oluşur. Olumsuz insanların mevcudiyeti etnik dezentegrasyon sürecini başlatır. Bu tür süreçler gözlemlendiğinde etnosların yok oluşlarının tesadüfi olmadığı görülür.